7 podstawowych zasad w pracy z agresywnym psem.

W poprzednim poście obiecałam zająć się tym tematem. Była bardzo dużo głosów za, wiec jest...
7 podstawowych zasad w pracy (resocjalizacji) z agresywnym psem.

To 7 szeroko rozumianych zasad w pracy nad większością psich zachowań, które należy rozpracować i przypisać indywidualnie do każdego przypadku.
Żeby nie były to tylko suche fakty i czysta teoria do każdego z punktów podam przykładowe ćwiczenia, które wprowadziłam w resocjalizacji Santy.

1. Prewencja, czyli wszystkie działania mające na celu zapobieganiu wystąpienia danego zachowania, ale także przewidywaniu przez nas jak zachowa się pies.

W naszym przypadku najstraszniejszą sytuacją było spotkanie luźno-biegających, podbiegających i szczekających psów sąsiadów, które doprowadzały Sante do furii, która później przenosiła się na psy o podobnym wyglądzie (np. średniej wielkości czarne kundle), a co za tym idzie dostawała wścieklizny na widok takich psów.
Szarpanie się z własnym psem, próba odgonienia tamtych delikwentów i jeszcze strzępienie gardła żeby sąsiedzi zabrali psy było najtrudniejszym elementem w mojej układance. Ciągłe konflikty i nienarastająca frustracja podczas takiego cyrku powodowała na samym początku, że każdy mały sukcesik znikał w czarnej otchłani.
Aby ograniczyć do minimum spotkania z tymi psami, musiałam zapoznać się z harmonogramem wychodzenia z psami wszystkich sąsiadów i wymykać się z domu z psem gdy droga była "czysta".

Inna sytuacja to przewidywanie zachowania obcego psa. Podczas resocjalizacji należy mieć oczy dookoła głowy i wyszukiwać psów szybciej niż mój własny to zrobi. tym samym jeśli zauważę luzem biegającego obcego psa pierwsza, wnet wołam swojego, zapinam na smycz i idę w drugą stronę nie powodując konfliktu.

2. Współpraca z lekarzem weterynarii jest chyba za każdym razem proponowana przez behawiorystów. Nawet wtedy, gdy pies po prostu ciągnie na smyczy ;) O ile w takich przypadkach jest to co najmniej śmieszne, tak w zachowaniach agresywnych, które nie wynikają jasno z sytuacji (pogryzienie, lękliwość, terytorializm, itp) warto udać się do weterynarza i przeprowadzić badania.  Agresja może wynikać z bólu, może mieć podłoże neurologiczne albo może mieć związek z zaburzeniami hormonalnymi.


3. Trening posłuszeństwa i komunikacji ze swoim psem. Negatywne zachowania u psa zazwyczaj pojawiają się wtedy, gdy następuje konflikt w sygnałach wysyłanych przez parę człowiek-pies.

Nasze relacje z Santą nie były najgorsze, ba nawet myślałam, że są na fajnym poziomie zrozumienia obustronnego. Wydawało mi się. Byłam bardzo skupiona na efektach treningu sportowego, ale zapomniałam zwrócić uwagę na to co jest poza treningiem.
To bardzo istotna sprawa, chociaż nie zawsze dostrzegana.
Zrezygnowałam na rok z treningów obrony i częściowo z treningów obedience. Całkowicie skupiłam się na spacerach, odrywaniu zachowań i reakcji psa. I moich.
Rzecz jasna robiłam krótkie treningi posłuszeństwa, które w praktyce były moją nauką jasnej komunikacji w treningu z psem. Tym sposobem - przez odpowiednie i jasne tłumaczenie - pies nauczył się puszczać piłkę, a później rękaw.

A, no i oczywiście dosadne zrozumienie co oznacza luźna smycz i co grozi za napięcie smyczy podczas chęci ataku na innego psa.

Przez trening rozumiem także zaspokojenie naturalnych potrzeb psa - wysiłek psychiczny i fizyczny, aby wyeliminować wybuch agresji wynikającej z frustracji i potrzeby "wyżycia się".


4. Kontrwarunkowanie, to najprościej mówiąc odwrócenie o 180 stopni uczuć i skojarzeń psa dotyczących danej sytuacji. Negatywne skojarzenia zastępujemy pozytywnymi wzmocnieniami.
Tym samym spokojna obserwacja obcego psa oznacza nagrodę od przewodnika.
Za każde spojrzenie na psa Santa dostawała nagrodę, za każde spokojne przejście obok psa - nagroda. Na początku była to szarża (ale w granicach luźnej smyczy), później totalne napięcie i jeżozwierz na ciele, później tylko zjeżenie, aż do całkowitego luzu. Oczywiście każde z tych zachowań występuje nadal - sporadycznie, aczkolwiek jej pozycja ciała zależy w dużej mierze od tego w jakiej sytuacji się znalazła . Wiadomo.


5. Habituacja (przywykać) odgrywa istotną rolę, ponieważ umożliwia pomijanie informacji nieistotnych (widok i obecność psów). Można ją traktować jako najprostszą formę uczenia się, polegającą na wyzbywaniu się dawnych reakcji i stopniowym eliminowaniu bezużytecznych działań. Stopniowo pies przestaje reagować na powtarzające się bodźce, które nie mają istotnego znaczenia biologicznego, a zarazem nie są nagradzane ani karane.
Najprościej proces habituacji przeprowadzić w parkach, chociaż najlepszą formą przywykania do obecności psów są wspólne spacery ze zrównoważonymi psami, które są obojętne do środowiska. Psy nadpobudliwe i zachęcające do zabawy zazwyczaj są irytujące dla psa z problemem i łatwo wyprowadzić go z równowagi.
Ponadto treningi grupowe i praca w rozproszeniu przy innych psach warunkuje w psie, że nawet inny czterołap jest częścią nic nie znaczącego środowiska, a nie elementem , który należy wyeliminować ze świata.



6. Desensytyzacja (odczulanie) jest procesem stopniowego wprowadzania w życie psa innych osobników tego samego gatunku (w naszym przypadku - agresja do psów) w celu zmniejszenia wrażliwości na ich obecność. Desensytyzacja polega również na prowadzeniu psa w stan relaksu w obecności innych psów. Czyli dążymy do tego by pies nie był zestresowany, spięty i czyhający na odpowiedni moment, by móc zaatakować, ale żeby czuł sie zrelaksowany, odprężony i swobodny.
Dążymy do równowagi w emocjach psa.


7. Aktywne dotykanie polega na tym, by pies zaczął komunikować się ze swoim gatunkiem. W grę wchodzi obwąchiwanie, przypadkowe dotkniecie czy wpadnięcie w drugiego psa. Aktywne dotykanie przygotowuje psa, do tego że bezpośredni kontakt to nie jest rzucona rękawica i zniewaga, która wymaga rozlewu krwi. 
To było najtrudniejsze dla mnie, bo strach mi nie pozwalał na puszczenie Santy luzem już tak na dobre. Wcześniejsze próby kończyły się dosyć drastycznie, a nawet obicie kagańcem drugiego psa kończyło się nieciekawie.
Kiedy Santa zrozumiała zasady komunikowania się z psami przyszedł moment zdjęcia kagańca, ale z dodatkowym zabezpieczeniem - OE.

Przeprowadzenie wszystkich 7 punktów gwarantuje nam sukces. Wiele problemów ciągnie się latami, o ile nie przez całe życie, bo zazwyczaj pies uczy się jedynie kontrwarunkowania.

Choć zachowanie Santy uległo diametralnej zmianie, to nadal niebezpieczne stworzenie, które potrafi wyrządzić sporo krzywdy. I tylko pod moją pełną kontrolą jesteśmy w stanie normalnie funkcjonować w wielkim mieście i wśród innych psów.


I bardzo Was proszę, nie pracujcie z agresją swojego psa na własna rękę... Może nam sie wydawać wiele, że jesteśmy Bóg jedyny wie jakimi znawcami, ale dajmy spojrzeć i doradzić się u osoby z doświadczeniem. 
I pamiętajcie - strzeżcie się Behawiorystów!
Zachowań agresywnych nie da się wyeliminować smaczkami i ciumkaniem do psa.

Pies o jakim marzyłam

Kiedy w 2016 roku wybrałam się na drugie seminarium z Jirim Scucka dotyczące agresywnych zachowań u psów myślałam, że to seminarium wyjaśni mi dlaczego mój pies z dnia na dzień stał się dzikim stworzeniem
Jiri powiedział, żeby nie rozmyślać co jest przyczyną, bo zachowanie już jest i się utrwala i trzeba zacząć działać. Trzeba patrzeć na efekty.

Nie pozwalało mi to jednak spać. Każde nowe zachowanie, czasami niejasne dla mnie i w sumie dla innych psów również wprawiało mnie w osłupienie.
Serio nie wiedziałam czy ten pies ma traumę, czy się boi, czy głosy każą mu zagryzać wszystko co się rusza. Czy to agresja socjalna, lękowa, nieafektywna, terytorialna,  wynikająca z frustracji, pamięciowa....
Czy po prostu dojrzała i tak jej się spodobało, że zostanie killerem.

Wiele czynników nałożyło się na to zachowanie. Nie zawsze występuje jeden typ agresji, który podany jest jak na tacy. Okazało się, że u Santy można podpiąć się i pod agresję nieafektywną (łowną), która była i jest u nas największą bolączką. Co za tym idzie zachowania agresywne pojawiały się wyniku frustracji z niemożliwości upolowania czegoś na ząb i zaspokojenia łańcucha łowieckiego.

Kolejna sprawa tyczyła się charakteru i temperamentu Santy.
No nie jest to jedno z najmilszych stworzonek.
Można to było zauważyć na treningach obrony, gdzie swego czasu pluła jadem dalej niż widziała. Nie było to dobre, bo jej treningi były jednym wielkim i niekończącym się pojedynkiem.
Wcześniej zdarzały się sytuacje, gdy zaatakowało nas coś albo ktoś to zęby szły w ruch.
Taki pies, taka rasa.

Uwielbiam takie psy, lubię psy temperamentne. Wszak nie po to kupiłam użytka, żeby płakać, że jest agresywny.
Co to, to nie.
Aczkolwiek nagła zmiana zachowania była dla mnie tak drastycznym wydarzeniem połączona z zrezygnowaniem z hodowli, że totalnie rozłożyła mnie na łopatki.

Cały misterny plan się rozpadł na kawałki tak samo jak moje marzenia, którym brakowało ociupinkę do spełniania.

Czekaliśmy na cieczkę. Cieczka się spóźniała, a mnie zachowanie Santy coraz bardziej zastanawiało.
Czas mijał, a ja na kazdym spacerze wracałam zapłakana, bo muszę podjąć decyzję.
I podjęłam.

Santa została wieczną dziewicą, a ja rozdarta na pół próbowałam poskładać siebie i tego dzikusa.

Cieczki nadal nie było. Pomyślałam, że może to było spowodowane tym, ze przenieśliśmy się w nowe miejsce. Chociaż wcześniej przeprowadziliśmy się i cieczka przyszła punktualnie.


To co działo się u nas przez te rok opisałam pokrótce w podsumowaniu 2016 roku.

Rok mijał a cieczki ani widu ani słychu.
Po 1,5 roku dostała w końcu cieczkę. Kompletnie nie spodziewanie. Wcześniej każda cieczka przychodziła punktualnie co do dnia.
W dniu, kiedy nieznany nam pies był zainteresowany randką z Santą nigdy nie zapomnę. Wszak o mało co biedny kawaler prawie zginął, a ja skutki ratowania go odczuwałam przez ponad miesiąc.

Z czasem udało się wyegzekwować spokój na smyczy i choćby skały skakały to za wyrwanie się do psa na smyczy groziła jedna kara. Kara śmierci. Piesek doskonale rozumiał, ale czasem sprawdzał, czy nadal aktualne.

No ale co z tego, że na smyczy jest luz, jak nie mogę spuścić psa ze smyczy w miejscu publicznym, bo albo mnie nerwica bierze jak patrzę na ludzi mających wszystko w nosie albo muszę co chwilę łapać psa, bo psy luzem biegają i zawsze jakiś odbiegnie. Czasem wiewiórka (brak zakończenia łowieckiego -> frustracja -> atak na najbliższe zwierze).

Przyszła kolejna cieczka. +/- po pół roku od poprzedniej.  Czyli w miarę trzymała się kalendarza.
I od tamtej pory zachowanie Santy zmienia się o wiele szybciej i z większym efektem niż poprzednio.

Wykorzystując Blowa, i to, że to bardzo stabilny i zrównoważony pies Santa dawała się przekonać,że pieski nie są takie straszne jak o nich mówią.
Oczywiście, nie było kolorowo Santa dawała upust swoim nagromadzonym emocjom w pogoni za Blow. I to było coś, czego kurcze nie mogłam przeskoczyć. No jak mam ją zatrzymać z pogoni? O ile przy samym psie i ataku na niego mogę się wydrzeć i ją odwołać od walki, tak z samej pogoni - nie ma bata.

Znowu stanęliśmy w miejscu.
Santa znowu trafiła na psy, które skutecznie wyprowadzały ją z równowagi i znowu pluła jadem.

Aż pewnego dnia pogoniła sarnę i tym samym zapieczętowała swoją przyszłość. 
OE.
Dzięki dobrze zastosowanej i uwarunkowanej obroży Santa na spacerach zeszła z poziomu "no dalej, gdzie jest ta ofiara, no dalej, niech mi tylko wyskoczy zaraz ją dorwę". Rzadko zdarzało się, by relaksowała się przez cały spacer. Jak weszła w tryb łowcy tak koniec. Po psie. Pies przepadł.

Nieoczekiwanie zastosowanie OE zadziałało również na ekscytacje psami, wszak wcześniej one tez były potencjalnymi ofiarami.
Santa zaczęła ignorować psy, chodzić sobie koło mnie. Może teraz wygląda na smutnego pieska, ale teraz na spacerze na prawdę widać, że odpoczywa.

I to nasza historia. Cieszę się, że Santa wróciła. W końcu (znowu) mam psa jakiego chciałam. Co prawda zawsze z palcem na "czerwonym guziku", ale to niesamowita ulga dla mnie i dla psa.

Santa w końcu daje mi kontrolować sytuację. Kiedy obcy pies podchodzi daje mi czas na reakcję bym odsunęła psa od niej. Wiele psów, które koniecznie chcą się przywitać przeżywają pierwszy kontakt z Santą, bo ona doskonale rozumie, że za to jest super nagroda.

Podsumowując nagła zmiana zachowania, to najprawdopodobniej zaburzenia hormonalne połączone z jej naturalnymi predyspozycjami do zachowań agresywnych.
To nadal pies dominujący i lubiący konfrontację. To co wyprawiała przez ponad rok dawało jej wielka radochę i satysfakcję - wygrana walka z psem to bardzo nagradzające i podnoszące samoocenę zachowanie. I nadal to pamięta, a ja nie zabraniam jej już obrony przed innymi psami pod blokiem. Lepsze to niż szarpanie się z 30 kg psem i nakręcaniem go jeszcze bardziej.

Ten rok to była jazda bez trzymanki. Szkoła życia. Najlepszy nauczyciel. Duże doświadczenie. Po prostu bomba ;)

W następnym poście spróbuję opisać na naszym przykładzie 7 podstawowych zasad w pracy w resocjalizacji agresywnego psa (każdego zachowania, które nie jest normalne).